Het is een turbulent jaar geweest en we gaan inmiddels, vol onzekerheid over het al of niet volgen van een 3de COVID-piek, de laatste twee weken in.

Het is voor ons als VHYP-bestuur een grote uitdaging geweest om continuïteit te verzekeren in onze opleidingen en na enkele inleidende webinars in de zomermaanden ook de basisopleiding, de schakelmodule en de voortgezette modules online te laten doorgaan.

Ik wil jullie allen bedanken omdat jullie in ons zijn blijven geloven en de rekbaarheid hebben gehad om ons te helpen om de kleine kinderziektes in de online modules te annuleren. Het vergde soms wel wat geduld: het omgaan met de juiste link, het wachten tot iedereen gevonden had hoe de micro en de camera moesten worden opgezet, enz. Maar ik heb de indruk dat het ons is gelukt en dat onze vereniging niettegenstaande alles levend en weerbaar is gebleven. En we zijn nog niet aan het einde van de COVID-ellende dus we zullen nog een hele tijd weerbaar moeten blijven en ons schikken naar de maatregelen die ons worden opgelegd.

Ik wil jullie vragen om deze nieuwsflits volledig te lezen en met ons in gesprek te gaan over jullie aspiraties en verwachtingen. Weet dat wij er alles aan doen om onze leden te betrekken bij de dagelijkse werking van VHYP en dat we trachten om het dubbel en dik de moeite te maken om lid te zijn.

In dat opzicht hebben we een zeer dynamische Special Interest Group (SIG) Trauma, Dissociatie en Hypnose waarover in deze nieuwsflits uitvoerig wordt bericht door onze zeer actieve leden Ann Van Ingelghem (VHYP Secretaris en als psychotherapeute werkzaam in haar praktijk Veerkracht - http://www.annvaningelghem.be/) en Jessie Delooz (werkzaam als psychiater-psychotherapeute bij De Binnentuin) https://www.binnentuinboutersem.be/team/jessie-delooz-2/ ).

We doen ook opnieuw een oproep voor kandidaten om deel uit te maken van een SIG over kinderen en hypnose (die desnoods ook thematisch kan werken, bijvoorbeeld rond angst- en pijncontrole bij kinderen).

In wat volgt, wil ik ook graag de aandacht vragen voor het overzicht van de ledenvoordelen zoals opgesteld door de VHYP Office Manager Sonja Delbeecke. Nog teveel cursisten schrijven zich voor voortgezette modules in, aan het tarief van niet-leden, zonder te beseffen dat je na twee inschrijvingen je volledige lidgeld al bijna hebt terugverdiend. Bovendien komen er voor leden nog de verminderingen bij voor VHYP-webinars, het jaarlijks terugkerend nieuwjaarsevent dat gratis is voor onze leden en actieve deelname aan andere projecten die op til staan in 2021. Zo is er het plan om in de schoot van de VHYP een documentatiecentrum voor hypnose en suggestie uit te bouwen aan de hand van een uitgebreide (historische) bibliotheek die we als schenking mochten ontvangen van Johan Eland die zijn verzameling antieke en geschiedkundige hypnoseboeken aan de VHYP heeft geschonken. We hopen in 2021 dan ook om een reeks van studienamiddagen te kunnen organiseren om deze schat aan te boren.

Het is tevens een plezier om de publicaties van onze leden te kunnen voorstellen in onze nieuwsbrief, namelijk het interessante boek “Integratie van medische hypnose in de psychotherapie” (Garant Uitgevers) van Jose Klaassen, die op 11 december laatstleden nog de voortgezette module gaf over ‘hypnose en oncologie.

In deze nieuwsflits geven we zoals steeds ook het overzicht van de eerstvolgende voortgezette modules in 2021 en van de activiteiten van onze internationale zusterorganisaties.

Last but not least ben ik trots om jullie te kunnen melden dat de VHYP er een nieuw erelid bijheeft. Dr Luc Roelens, stichtend lid van de “VATHYP”,  die de VHYP altijd heeft bijgestaan rond ethische kwesties en ons steeds heeft verwonderd omwille van zijn erudiete kennis van de wetenschappelijke hypnose, is door het VHYP-bestuur met unanimiteit van de stemmen verkozen tot VHYP-erelid. Van harte proficiat hiermee, beste Luc!

Tot slot, in afwachting van meer uitgebreide informatie over het jaarlijkse VHYP-nieuwjaarsmoment, wil ik jullie alvast vragen om de datum van 30 januari 2021 in jullie agenda te reserveren. We zijn momenteel in nog in overleg met een kandidaat spreker die jullie niet zal ontgoochelen.

Ik wens jullie allen een opperbest eindejaar en een veilige feestperiode. Zoals steeds: stay safe & healthy!

Hartelijke groet, namens het bestuur
Erik de Soir
VHYP-Voorzitter

Lid zijn van VHYP betekent

• Minimum 20% korting ontvangen op het inschrijvingsgeld voor opleidingen (voortgezette modules en webinars) en congressen van VHYP
• Kunnen inschrijven als lid voor congressen van ISH (The International Society for Hypnosis) en ESH (European Society of Hypnosis)
• Vermelding van jouw gegevens op de verwijslijst van hypnosedeskundigen op de website van VHYP
• Up-to-date gehouden worden over het nationale en internationale nieuws m.b.t. hypnose
• Toegang tot de wetenschappelijke bibliotheek in UPC- KUL, Campus Kortenberg waar er tijdschriften over hypnose zijn ter inzage
• Toegang tot de Algemene Vergadering van VHYP
• Mogelijkheid om jou kandidaat te stellen voor bestuursfuncties bij VHYP (niet van toepassing voor aspirant leden), de positie van opleider of supervisor (na minimum 5 jaar lidmaatschap én beëindiging van het volledige opleidingsparcours)

Wie kan lid worden?

• Volgende masters komen in aanmerking:
  • psychiaters (in opleiding)
  • artsen
  • tandartsen
  • master (licentiaat) in de psychologie en menswetenschappen
  • master of bachelor in de verpleegkunde en vroedkunde
  • master in revalidatiewetenschappen en kinesitherapie/fysiotherapie
  • master in sociaal werk en sociaal beleid mits zij ook een langdurige, erkende psychotherapie-opleiding gevolgd hebben
• Volgende bachelors kunnen ook lid worden van VHYP mits zij ook een langdurige, erkende psychotherapie-opleiding gevolgd hebben:
  • bachelor in de toegepaste psychologie
  • bachelor in sociaal werk
  • bachelor in gezinswetenschappen
  • sociaal en psychiatrisch verpleegkundigen

Soorten lidmaatschap

• Aspirant lid: leden in opleiding
• Erkend lid: hypnosedeskundige in een bepaald toepassingsdomein= volledige hypnoseopleiding afgerond hebben
• Ere lid

Wat kost het?

• 65 euro per jaar

In navolging van SIG Trauma, Dissociatie & Hypnose (TDH), die succesvol van start gegaan is, willen we een SIG Kinderen en Jongeren & Hypnose (KJH) opstarten, gericht op:

Hypnosedeskundigen in het curriculum psychotherapie die als arts, psycholoog, psychiater en/of psychotherapeut werkzaam zijn met kinderen en jongeren, een forum aanbieden waarop diverse initiatieven en ervaringen in zake het werken met kinderen jongeren in een veilige en collegiale context kunnen besproken worden.

Leden die hun basisopleiding en de twee vervolgworkshops rond kinderen en jongeren van Luc Bouteligier gevolgd hebben een forum aanbieden voor intervisie en samenwerking (cf. gemeenschappelijke workshops of symposia op congressen, nationaal of internationaal, publicaties, treatment outcome onderzoek, enz).

De vereisten voor deelname:

• VHYP – lid zijn, in regel met het lidgeld voor het lopende jaar
• De VHYP- basisopleiding afgerond hebben en de twee workshops ‘Hypnotische technieken voor kinderen en jongeren’ van Luc Bouteligier gevolgd hebben.
• Bereid zijn om deel te nemen in de kosten van de SIG-bijeenkomsten (indien een locatie wordt afgehuurd)
• Principe: geen kost voor deelname, maar bijdrage in de algemene kosten. 

Het liefst laten we de groep doorgaan met fysieke aanwezigheid, maar gezien COVID-19 kan dat nog niet maar dat mag ons niet weerhouden om alvast online te starten. 

Wie geïnteresseerd is kan zich melden op

Luc Bouteligier
Bestuurslid, Opleider-Supervisor VHYP

SIG TRAUMA DISSOCIATIE & HYPNOSE – 14 oktober 2020
Thema van deze bijeenkomst:
PNES – Psychogenic non-epileptic seizures
PNEA – Psychogene niet-epileptische aanvallen
Inleiding en bespreking door Ann Van Ingelghem

PNEA zijn paroxysmale (zeer plotse en aanvalsgewijs optredend) veranderingen in gedrag, bewegingen en gewaarwording.  De aanvallen lijken op epilepsie maar op een E.E.G.-afname wordt geen epileptiforme hersenactiviteit vastgesteld.

MRI-toont bij PNEA een sterke verbinding in de hersenen tussen emoties en het doelgericht uitvoeren van taken en bewegingen.

Het kan voorkomen dat patiënten met complexe trauma’s en dissociatie de diagnose epilepsie krijgen wanneer zij aanvallen hebben die gelijken op epilepsie.  Het is het voor de therapeut belangrijk om hier aandacht aan te schenken. Een goede diagnosestelling door de neuroloog is dan ook noodzakelijk. Wanneer epilepsie wordt uitgesloten wordt de patiënt meestal terugverwezen naar de psychotherapeut. Als psychotherapeut dien je voldoende over PNEA te kennen om psycho-educatie te kunnen geven aan de cliënt en de juiste therapie.

Hypnose in de behandeling van PNES

• Aangepaste hypnose-oefeningen op maat van de cliënt
• Zelfhypnose aanleren
• Hypnose voor stressreductie
• Met hypnose veiligheid en rust creëren en verankeren van de oefeningen.

* Webinar: An overview of psychogenic Non Epileptic Seizures
https://www.bing.com/videos/search?q=pnes&docid=608001282869953770&mid=B091874E95F488A8788DB091874E95F488A8788D&view=detail&FORM=VIRE

* Pnea: Wat is dat eigenlijk?   Hilde Cnudde
https://epilepsieliga.be/sites/default/files/pnea.pdf

* PNEA: Psychogene Niet-Epileptische Aanvallen
https://www.sein.nl/fileadmin/user_upload/diagnose_en_behandeling/brochures/PNEA.pdf

* Conversiestoornis of dissociatiestoornis: verlamming door psychische overbelasting
https://www.gezondheid.be/index.cfm?fuseaction=art&art_id=22080

Bijdrage: Ann Van Ingelghem

SIG TRAUMA DISSOCIATIE & HYPNOSE – 10 december 2020
Thema van deze bijeenkomst:
Hypnose en focusing in traumatherapie
Inleiding en bespreking door Jessie Delooz

Als traumatherapeute is mijn basisattitude deze van de Focusing Georiënteerde psychotherapeute (FOT erkend door TIFI, http://www.focusing.org).

Focusing brengt een belangrijke meerwaarde bij het werken naar empowerment, lijfelijke connectie, gegronde aanwezigheid en betekenisgeving toe. Maar tegelijkertijd is het net bij deze streefdoelen dat ik geconfronteerd word met de beperkingen/valkuilen van het Focusing-gedachtengoed als het om cliënten met structurele dissociatie gaat. Bij cliënten met secundaire of tertiaire structurele dissociatie is het niet evident te werken met ervaringen zoals het vertrouwen in het eigen proces, het lijfelijk weten en het pauze nemen bij het niet-weten. Hier lijkt het me zeker interessant om aspecten van  hypnose te integreren in het werken met focusing. Omgekeerd lijkt het mij zinvol en heel eenvoudig om de focussende basisattitude, het specifieke open, uitnodigende taalgebruik en het driedimensioneel luisteren te integreren in hypnotherapie.

Na een korte en inlevende oefening met focusing hebben we in deze bijeenkomst de essentiële kenmerken van focusing geschetst. In een volgende stap hebben we focusing en hypnose naast elkaar geplaatst en de verschillen, gelijkenissen en mogelijke aanvullende rol toegelicht en ter discussie gebracht.

Er ontstond in elk geval een inspirerende ontmoeting aan de hand van casuïstiek van mezelf en de collega’s.

Learning Focusing - Ann Weiser Cornell: 20:58
https://www.youtube.com/watch?v=ZwzdkKARWrw

Ripped Out: A Focusing-Oriented Therapy Demonstration: Eugene Gendlin 16:18
https://www.youtube.com/watch?v=F5fb8Pf5gBs&t=7s

Gendlin's Focusing: Inner Child Empathy, Grieving, "Felt shift": Dr. Kathy McGuire 16:46
https://www.youtube.com/watch?v=y25C5qp2dAs&t=519s

What is Felt Sense? Peter Levine: 5:06
https://www.youtube.com/watch?v=ZBLe84U7AaM

Met belangrijke correctie van hetgeen Peter Levine over Gendlin zegt: Eugene Gendlin actually was mainly a philosopher, but he was ALSO a great psychotherapist. Pioneer in the ground of Experiential Psychotherapy.

Bijdrage: Jessie Delooz

Mijn boek “Integratie van medische hypnose in psychotherapie, klinische praktijk en theorie” is uit. Medische hypnose wordt toegepast in combinatie met de reguliere therapieën. Het geven van suggesties sluit aan bij de huidige ontwikkelingen in de klinische praktijk.

Mijn jarenlange ervaring met patiënten met kanker en basis en gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg in een klinische setting is in dit boek met casusbeschrijvingen vastgelegd.

Het boek prikkelt psychologen, artsen en verpleegkundigen in een klinische setting ook tot bewustwording van de suggestie die alleen al van een ziekenhuis kan uitgaan. Daarnaast wordt de zorgprofessional zich bewust van welke suggestie hij de patiënt onbewust en vaak onbedoeld geeft met zijn verbale en non-verbale gedrag, met een nocebo-effect tot gevolg.

In het boek wordt duidelijk hoe dit gedrag kan worden omgezet in bewust geven van suggesties door middel van verbaal en non-verbaal gedrag met een placebo-effect als gevolg. Mijn intentie is dat de lezer door dit boek meer bewust suggesties geeft aan de patiënt en vaker medische hypnose geïntegreerd in psychotherapie toepast binnen en buiten de klinische setting. Want in een crisissituatie of bij dreiging van een ernstige ziekte is men extra ontvankelijk voor suggesties.

Uitgever Garant Uitgevers
Auteur José Klaassen-Kersten
Te bestellen bij bol.com of de auteur:

5 februari, 26 februari, 19 maart 2021: Vervolg uitgestelde lessen HCiMS 2020.
Alleen voor deelnemers die al ingeschreven waren voor de opleiding HCiMS 2020.

Een deel van de lessen van de HCiMS opleiding hebben in 2020 wel wat vertraging opgelopen omdat Corona de wereld op zijn kop heeft gezet en de zorgverleners zelf werden ingeschakeld om de COVID patiënten te helpen.

Na de eerste golf dachten we de lessen in het najaar te mogen geven, maar toen kwam de tweede golf.

Uiteindelijk hebben we besloten dat we elkaar niet direct live zullen mogen ontmoeten en hebben we de drie lessen, die hier nog gegeven moeten worden,  gepland in het voorjaar 2021.

“Samen zullen we het virus wel verslaan, positieve woorden zijn nu zeker heel belangrijk! “

Interview met Nicole Ruysschaert in het tijdschrift PSYCHOLOGIES

‘Echt bijzonder: ik hoefde niets te doen en er kwam kracht in mijn vuist. Dat voelde sterk’

Tekst Tanja dierckx – Foto Maryse Kuypers

Malgré Charcot. Psychotherapie en Hypnose. Het therapeutisch gebruik van hypnose en het ontstaan van psychotherapie in het Negentiende Eeuwse België.

Lezing door Kaat Wils professor Cultuurgeschiedenis. Onderzoeksgroep Cultuurgeschiedenis vanaf 1750 | KU Leuven

Vanuit haar fascinatie voor de Fin de Siècle en de Hoogdagen van hypnose, bekwam professor Wils een beurs van het FWO om in een sabbatical dit fenomeen verder te bestuderen, wat ook zal uitmonden in een boekpublicatie. De lezing voor een 80-tal deelnemers, georganiseerd door de KVAB Koninklijke Vlaamse Akademie van België voor Wetenschappen en Kunsten, werd ingeleid door Marc Eyskens en Frans Boenders.

In de lezing valt het op hoe hedendaagse thema’s en vragen rond hypnose zoals wie mag hypnotiseren, wat de gevaren zijn, waarvoor kan het therapeutisch ingezet worden ook al aan de orde waren in de 19^de eeuw. Na een kort overzicht van de huidige stand van zaken rond hypnose, enkele actuele persberichten en de conclusies van het rapport van de Hoge Gezondheidsraad, neemt spreker ons mee op een reis in de tijd in 6 etappes, die de hoofdstukken van het boek volgen met in elke etappe of fase focus op een centrale figuur uit die tijd. 

Hoe schrijf je een geschiedenis van hypnose? Je kan op zoek gaan naar een continuüm of een draad door de tijd die vertrekt bij Mesmer en zijn ‘magnetisch fluidum’, maar historici kunnen ook geboeid zijn door de betekenis van hypnose op een bepaald moment in de geschiedenis zoals door een fascinatie voor de hoogdagen van hypnose rond de ‘’Fin de Siècle”, wat ook voor professor Kaat Wils een uitgangspunt was.

In een eerste deel van 1830 tot 1860 staat Edouard Montius, een lekenmagnetiseur die zowel shows hield alsook bezig was met genezingen van chronische klachten in de kijker. In navolging van Puységur die het fenomeen van somnambulisme en luciditeit centraal stelde, werkte Montius ook met “somnambules”, vaak vrouwen die de speciale gave hadden om de oorsprong van ziektetoestanden in zichzelf en bij anderen vast te stellen. Hoewel artsen uit het Sint-Pietersziekenhuis van Brussel soms beroep deden op hem, en andere artsen dan weer zelf bezig waren met magnetisme werd Montius toch veroordeeld voor onwettig uitoefenen van de geneeskunde en oplichting.

1860 tot 1892 is de periode van onderzoek, spiritisme en spektakel met Donato als één van de bekendste rondreizende publieksmagnetiseurs. Ook Charcot, neuroloog in het Salpétrière ziekenhuis in Parijs ontwikkelt interesse in hypnose maar dan als uitlokker van symptomen van epilepsie en hysterie om die ziekten beter te leren kennen. Ondanks zijn succes wordt achteraf duidelijk dat dit een spijtige vergissing was, die hypnose in de hoek drukte van een pathologisch fenomeen.   

In een volgende fase centreert de studie zich rond Joseph Delboeuf en de Belgische Wet van 1892. Delboeuf is een temperamentvol man, die enerzijds onderzoek deed naar de helende rol van hypnose bij brandwonden, anderzijds ook zijn sympathie uitschreeuwde voor lekenhypnotiseurs. Het werd duidelijk dat artsen die de hypnose wilden toe-ëigenen er eigenlijk maar weinig over wisten, en zo ook gaf Delboeuf aan dat “Donato & co meer voor de zaak van hypnose hadden gedaan dan alle faculteiten van geneeskunde in Frankrijk en Italië samen”. In voorbereiding op de wet was er in het parlement debat over publieke voorstellingen, over de vraag of suggesties konden leiden tot crimineel gedrag en over het therapeutisch gebruik. Omwille van de terughoudendheid in het parlement tegenover het artsen- corporatisme werd een extra clausule ingevoegd dat “de regering individuele uitzonderingen kon toestaan aan niet-artsen om met hypnose te werken”.

En nu er een wet was, kwam er al snel een “ongrijpbaar gevaar”. Zoals verwacht was het moeilijk om de wet toe te passen en om aan de wet te ontkomen werd door beoefenaars zonder mandaat gesteld dat ze enkel “veinzen dat ze hypnose toepassen” en omdat het moeilijk te bewijzen was, kon er enkel een veroordeling volgen indien de hypnotiseur ‘bekende’ dat hij hypnose had toegepast. 

De vijfde etappe brengt ons in de periode na 1892 waar opvalt dat artsen blijven ijveren voor het monopolie op hypnose terwijl ze er eigenlijk weinig over kenden. Jean Crocq deed pogingen om hypnose te introduceren in medische curricula en lag mee aan de basis van het “Journal de Neurologie et Hypnologie”, met even hoop op een nieuwe richting de ‘hypnologie’, die even snel verdween en al in 1907 uit de titel van het tijdschrift werd geschrapt. Een niet onbelangrijk figuur in die periode is zeker Ramón y Cajal, een arts en ‘vader van de neurowetenschappen’ die ook bezig was met hypnose en de toepassingen, dit academisch wilde uitbouwen, en in 1906 de Nobelprijs voor geneeskunde kreeg. 

En in de zesde etappe landen we bij Prosper Van Velsen en zijn “Institut Hypnotique et Psychothérapeutique” die de strijd aangaat tegen de misvattingen over hypnose zoals onder andere de visie van Charcot. Wat hij hypnotherapie noemde en wat later evolueerde tot psychotherapie was het gebruik van verbale suggesties om kwalen te verzachten. Hij poneerde dat hypnose niet de vrije wil onderdrukt maar in tegendeel aan patiënten meer vrije wil geeft. In dit kader kan hypnose bijdragen tot het herdenken en herdefiniëren van de rol van de patiënt in tegenstelling tot eerdere visies die de patiënt eerder als object zagen.

Na de lezing was er nog een lange en boeiende nabespreking met vragen van deelnemers. Vragen rond hypnose en meditatie, de rol van ademhaling bij hypnose, de huidige mogelijkheden tot opleiding en integratie binnen bepaalde gezondheidszorg kwamen aan bod. Er was enerzijds een beperkte of verouderde kennis rond hypnose en anderzijds toch een grote belangstelling om ook het hedendaagse profiel, wetenschappelijke basis en toepassingsdomein te leren kennen. Het was dan ook fijn dat professor Kaat Wils ondergetekende de ruimte gaf om bepaalde actuele vragen te beantwoorden en zo vanuit de historiek de lijn te kunnen doortrekken tot meer hedendaagse toepassingen en visies.

Is geschiedenis iets wat zich herhaalt? Hoe verrassend kan het zijn om tot de vaststelling te komen dat thema’s uit de 19^de eeuw ook in het begin van de 21^ste eeuw nog steeds actueel zijn? Ook in de voorbereiding van het rapport van de HGR hebben we stilgestaan bij vragen zoals “Wie mag hypnose toepassen?” “Wat zijn de risico’s en gevaren?” “Wat zijn de indicaties” “Wie en hoe kan iemand opgeleid worden in hypnose?” “Staat hypnose gelijk met het geven van suggesties?” “Wat is de rol van de arts / hulpverlener - patiënt / cliëntinteractie in het werk met hypnose?” en talrijke andere vragen. Wetenschappelijk onderzoek kan verder een boost geven om het werk met hypnose een volwaardige plaats te geven in de professionele gezondheidszorg.

Nicole Ruysschaert

Email van Kaat Wils:

"Dag Nicole,
Wat fijn dat je op de lezing aanwezig was, en zo kon interveniëren – het was een echte meerwaarde om zo ook het hedendaagse perspectief mee te krijgen!
Hartelijke groet
Kaat”

De integrale lezing van Kaat Wils kan je vinden op Youtube op adres : (213) Kaat Wils - Malgré Charcot. Psychotherapie & hypnose. - YouTube